قافیه چیست ؟

در این مطلب از وبلاگ دنیای حراج به شما خواهیم گفت که قافیه چیست و ردیف یعنی چه و چه تفاوتی بین بیت با مصراع در یک شعر وجود دارد.

قافیه ب قسمت تکرار شونده یک بیت شعر گفته می شود که دارای وزن و آوای یکسانی باشند. معمولا قافیه ها دارای حروف آخر یکسانی هستند. مثلا کلماتی نظیر دام، جام، وام یا نام می توانند با یکدیگر قافیه باشند، چرا که از لحاظ وزن و آوایی کاملا مشابه یکدیگرند و دارای حروف آخر یکسانی هستند. (در همگی آنها حرف “م” در انتها مشترک است)

مثال:

ای نرگس پر خمار تو مست      دل ‌ها ز غم تو رفت از دست

در بیت بالا دو کلمه “مست” و “دست” با توجه به ویژگی هایی که ذکر شد، قافیه می باشند.

ردیف چیست ؟

ردیف اصطلاحی است که به واژه های تکراری و یکسان در اخر دو مصراع از یک بیت شعر گفته می شود. در واقع ردیف ها از لحاظ املاء، انشاء، معنی و نگارش کاملا یکسان هستند.

مثال:

دوستان شرح پریشانی من گوش کنید      داستان غم پنهانی من گوش کنید

در بیت بالا عبارت ” من گوش کنید” در انتهای هر دو مصراع به طور کاملا مشابه تکرار شده، در نتیجه این دو عبارت با یکدیگر ردیف می باشند.

تفاوت بیت و مصراع در شعر چیست ؟

حال که متوجه شدید قافیه چیست و چه تفاوتی با ردیف دارد، بد نیست تا با تفاوت بیت و مصراع در شعر نیز آشنا شوید.

بیت چیست ؟

کوچکترین واحد کامل در یک شعر فارسی بیت است که از دو مصراع تشکیل می شود.

مثال:

به نام خداوند جان و خرد      کزین برتر اندیشه برنگذرد

در بالا یک بیت شعر از فردوسی را مشاهده می کنید.

مصراع چیست ؟

مصراع یا مصرع در واقع یک نیم بیت و کوچکترین جزء در واحد وزنی شعر می باشد. دو مصرع تشکیل یک بیت را می دهند.

مثال:

میازار موری که دانه‌ کش است

عبارت بالا یک مصرع از یک بیت از اشعار  فردوسی است. مصرع دوم این شعر در ادامه مشاهده می کنید:

که جان دارد و جان شیرین خوش است